ارزیابی پیامدهای برداشت سقز بر نمایه های زیست سنجی درختان بنه

گونه بنه (.atlantica desf pistacia) و سقز بدست¬آمده از این درخت به لحاظ نقشی که از دیرباز در گذران زندگی و تامین معیشت جنگل¬نشینان ناحیه زاگرس داشته، از اهمیت اقتصادی-اجتماعی ویژه ای برخوردار است. به منظور ارزیابی پیامدهای برداشت سقز بر نمایه¬های زیست-سنجی درختان بنه، یک لکه مورد بهره برداری¬ سقز به مساحت 6/9 هکتار و یک توده رهاشده (توده¬ای که در 22 سال اخیر 1391-1369 برداشت سقز از آن متوقف شده است) به مساحت 8/4 هکتار با شرایط فیزیوگرافی مشابه در روستاهای بیوند پایین و بیوند بالا، شهرستان جوانرود در استان کرمانشاه انتخاب شدند. برای بررسی نمایه¬های زیست¬سنجی، در دو توده مورد بررسی، با انجام آماربرداری صد در صد ضمن ثبت نام گونه، قطر¬برابر¬سینه تمام درختان موجود اندازه¬گیری شد. در درختان بنه علاوه بر قطربرابر¬سینه سایر نمایه¬های کمی (قطر تاج، قطر یقه، ارتفاع کل، طول¬ تاج و ارتفاع تنه) مورد اندازه¬گیری قرار گرفت. برای بررسی رویش قطری، در لکه مورد بهره-برداری 16 اصله و در توده رها¬شده 18 اصله درخت بنه به عنوان درخت نمونه انتخاب و از هر درخت یک جفت نمونه رویشی با استفاده از مته سال¬سنج در ارتفاع 30 سانتی¬متری استخراج شد. بررسی نرمال بودن داده¬ها با استفاده از آزمون کلموگروف- سمیرنف، مقایسه پراکنش درختان بنه در طبقات قطری با استفاده از آزمون کای اسکور و مقایسه میانگین¬های نمایه¬های کمی با استفاده از آزمون t مستقل (independent samples t-test) انجام شد. نتایج نشان داد بین نمایه¬های قطر یقه، ارتفاع کل، طول تاج، سطح تاج، نسبت سطح تاج به سطح مقطع درختان بنه، درصد رویش قطری در طبقات قطری 60-35 سانتی¬متری در دوره زمانی 1369 تا 1391 و درصد رویش قطری سالیانه در دوره زمانی 1391- 1369 اختلاف معنی¬داری بین توده¬های مورد بررسی وجود دارد. میانگین این مشخصه¬ها (غیراز قطر یقه) برای درختان بنه در توده رهاشده بیشتر از لکه مورد بهره-برداری بود. بین میانگین سایر نمایه¬های زیست¬سنجی (طول تنه و درصد رویش قطری در طبقات قطری در دوره زمانی 1343 تا 1369 و درصد رویش قطری سالیانه در دوره زمانی 1369- 1358) در درختان نمونه بنه تفاوت آماری معنی¬داری بین توده¬های مورد بررسی مشاهده نشد.